Với vốn văn hóa truyền thống mang đậm đặc trưng của núi rừng Sapa đã tạo nên một vườn hoa đầy hương vị và vô cùng độc đáo của người dân nơi đây. Món xôi ngũ sắc là một trong những món ăn đặc trưng của người dân Sapa trong các nghi lễ cúng giỗ để vào nhà mới, trong các ngày cưới hỏi hay ngày tết tháng 5 cũng như các ngày rằm tháng bảy hàng năm.
Món xôi ngũ sắc được chia thành 5 màu với những màu sắc độc đáo và khác nhau như màu xanh hay màu tím cho đến màu nâu và vàng. Người dân nơi đây cho biết bởi vì quan niệm xôi tượng trưng cho ngũ hành nên màu sắc cũng được làm tương đương với ngũ hành kim-mộc-thủy-hỏa-thổ. Xôi của gia đình nào mà cho ra màu sắc đẹp chuẩn và cuốn hút được coi là gia đình khéo tay và sẽ làm ăn rất phát đạt trong năm đó.
Để có thể làm ra món xôi ngũ sắc cuốn hút này bạn cần có một số nguyên liệu cần thiết như gạo nếp thơm cho đến các loại lá cây rừng như khảu đen, để có thể nhuộm màu cho gạo, hạt gạo cũng cần phải trắng đều thơm mới cho ra món xôi ngũ sắc chất lượng. Quan trọng nhất vẫn là phụ thuộc vào màu sắc của của người chế biến xôi, cũng như phụ thuộc vào màu lá cho đến cách pha chế của người nấu xôi, cuối cùng sẽ cho ra được 5 màu sắc khác nhau, cho ra đội thơm ngon của xôi khác nhau.
Muốn nhuộm xôi đầu tiên bạn cần vo gạo cho sạch chấu cũng như các chất bụi bẩn, sau đó ngâm trong nước khoảng 6 cho đến 8 tiếng, để hạt gạo nở ra. Cuối cùng chia thành 5 phần tương ứng với 5 màu rồi đem lá khảu luộc kỹ để lấy nước nhuộm màu cho xôi.
Riêng màu xôi nâu và tím thì làm từ lá cây khảu đen. Lá cây trước khi đem giã nhỏ lấy nước thì phải hơ qua lửa cho khéo, rồi trộn cùng với tro của quả núc nác và mới lọc lấy nước màu, trộn cùng gạo nếp. Khi xôi đồ chín có màu tím, còn đồ kỹ hơn chút thì chuyển sang màu nâu hấp dẫn…
Qua kinh nghiệm pha chế từ dân gian, người dân bản là cho ra món xôi ngũ sắc không đẹp, thơm ngon, béo ngậy mà dưới tác dụng của lá cây rừng thì còn có công dụng chữa bệnh đường ruột hay bồi bổ sức khỏe rất tốt. Hạt xôi căng mọng, dẻo thơm được lựa chọn từ gạo nếp Mường Vi, Thẳm Dương,…với sắc màu tự nhiên, cho màu sắc mùi thơm đặc trưng không thể lẫn với bất cứ loại xôi nào khác, khiến cho thực khách khó quên khi được nếm thử khi đến với vùng đất Sa Pa này.
