Có thể nói, cải Mèo là loại rau sạch, một trong những đặc sản thiên nhiên ban tặng cho vùng núi cao Tây Bắc nói chung và khu du lịch Sa Pa nói riêng. Cải này có sức sống mãnh liệt, sinh trưởng rất khỏe và có khả năng chống chịu sâu bệnh rất tốt.
Nhà người Dao, người Mông khi đãi cơm khách, chủ nhà chỉ cần đi ra nương và nhổ vài cây cải Mèo mọc len lỏi trên các hốc đá, hay có thể tỉa vài bẹ lá cải là đã có thực phẩm tươi sạch dành đãi khách rồi. Ngày nay, do sự hấp dẫn của đặc sản rau cải Mèo mà loại rau sạch này đang có mặt tại nhiều nơi. Một số địa phương của Tây Bắc còn nhân rộng giống cải này trong các hộ nông dân, mục đích là để phát triển thành một loại rau đặc sản mang lại giá trị kinh tế cao.
Do điều kiện khí hậu ngày mát, đêm lạnh, cộng với địa thế cao trên 1.500m so với mặt nước biển, đất đai màu mỡ mà ở Sapa, cây cải Mèo không chỉ mọc hoang mà còn được trồng tại nhiều nơi. Cải Mèo có hình dáng giống như loại cải bẹ xanh, cải ngọt như ở dưới xuối, nó thuộc hẹ nhà rau có bẹ, lá màu xanh sậm và có viền khuyết nhọn.
Thực tế, cải Mèo là một loại rau xanh đặc sản hiếm có, ăn có vị ngọt, ngon và rất giòn. Vì là giống cải được được tự nhiên ưu ái nên cải Mèo có sức sống khá mãnh liệt, sinh trưởng rất nhanh và có khả năng chống chịu sâu bệnh rất tốt. Chúng trồng được trên nhiều chất đất khác nhau kể cả chất đất xấu nhất, nhưng đặc biệt tăng trưởng mãnh mẽ nhất phải kể đến đất đồi thấp.
Khi đến bất kỳ một gia đình người Mông, nếu bạn được mời ở lại ăn cơm thì gia nhà chỉ cần ra đồi nhà nhổ lấy vài cây cải mọc len lỏi trên các hốc đá hoặc có thể tỉa một vài bẹ lá là đã ngay có một bữa rau sạch đãi khách. Cải Mèo thơm ngon, có vị ngọt như cải bẹ xanh và rất hấp dẫn khi được xào cùng thịt trâu, thịt bò. Những cọng rau cải tái màu xanh sẫm, dai, giòn và hơi ngọt, mang hương vị đặc trưng của ẩm thực miền núi cao Tây Bắc.
Cải Mèo còn được dùng phổ biến trong chế biến món lẩu. Nhúng một nắm cải mèo đã được rửa sạch, vặn ngắt thành từng khúc vừa ăn (giúp giữ được hương vị đậm đà của rau) cho vào nổi lẩu cá hồi hoặc thắng cổ (bò tươi, dê, trâu, lòng ngựa luộc cùng với quế khâu, thảo quả, bột riềng, đại hồi) ta sẽ thấy ngay vị ngọt mát, tươi mới của rau ngay đầu lưỡi, hòa quyện cùng vị ngọt thơm ngất ngây của nồi nước dùng, của thịt, tất cả tạo nên một hương vị khó quên trong lòng thực khác.
Không chỉ thế, rau cải Mèo còn có thể chế biến thành các món xào, luộc, nấu,…rất hấp dẫn. Cải Mèo chỉ cần xắt nhỏ nấu cùng với chút gừng đập giập trong nồi nước sôi, thêm chút hạt nêm, gia vị, tiêu nhuyễn là bạn đã có ngay một nồi canh ngon mát, thanh nhiệt cho mùa hè oi bức, hoặc còn có tác dụng giã rượu, giã b.ia nếu như chót uống quá chén. Công phu hơn nữa, rau cải Mèo có thể nấu cùng thịt gà, thịt nạc băm, thịt bò với một ít gia vị, tạo thành một món ẩm thực có hương vị độc đáo. Còn cải Mèo cuộn thịt thăn bò bỏ lên vỉ nướng vừa giòn, vừa thơm lại giữ nguyên được hương vị tươi mới của món ăn, là một trong món "nhậu" khoái khẩu của nhiều người hoặc đơn giản là ăn với cơm lam cũng thật "hết xảy"!
