Món ruốc lỗ là một trong những đặc sản nức tiếng ở Hạ Long, gắn liền với cuộc sống và con người nơi đây.
Du lịch đến Hạ Long du khách sẽ được thưởng thức các đặc sản nổi tiếng như chả mực, canh hà, rượu nếp Hoành Bồ…Trong số vô vàn món ăn nổi tiếng ở Hạ Long phải kể đến món ruốc lỗ. Sở dĩ có tên gọi ruốc lỗ vì món này làm từ con ruốc lỗ, đây là những con thuộc họ bạch tuộc nhưng rất nhỏ, có con nhỏ bằng ngón chân cái nên người ta gọi là con ruốc. Loài này sống trong lỗ dưới bùn ở bãi sú bãi vẹt, lúc nào cũng thập thò nơi miệng lỗ nên có tên là ruốc lỗ.
Xưa kia khi nước mình kinh tế chưa phát triển có ông già đội mũ lá đi xung quanh khu rạp Bạch Đằng rao bán ruốc lỗ. Nghe đâu ông già này ở mạn Hoành Bồ ra đây, tuy nhiên thời đó ruốc lỗ là món ăn chơi chơi, xa xỉ mấy ai mua được. Tuy nhiên ai thèm quá cũng cố mua lấy chục con về thưởng thức vì nó quá hấp dẫn, những con ruốc lỗ màu xám xanh sống nguyên, ông già phải kéo giằng ra mới đưa được cho người mua mang về chế biến.
Cách chế biến ruốc lỗ cũng rất đặc biệt, người ta ra đường Hòn Gai vặt lấy nắm lá dâu da xoan rửa sạch lót vào đáy nồi, ruốc lỗ rửa kỹ càng cho vào rồi đun lên, khi đun đậy vung lại. Chờ cho ruốc lỗ sôi lên thì nhấc nồi lên xóc vài lượt rồi chờ ruốc lỗ chín. Khi nào ruốc lỗ trở màu thành màu hồn, giác bám quăn ngược lên như bông hoa thì bỏ ra chuẩn bị thưởng thức.
Pha mắm tôm để chấm ruốc lỗ cũng cần tỉ mỉ, mắm tôm đem vắt chanh, cho chút đường tỏi rồi đánh cho sủi bọt lên rồi chấm ruốc lỗ. Thêm vài lát khế chua, làm chai rượu nhâm nhi, miếng ruốc lỗ giòn ngọt thơm bùi làm người ăn đã miệng thì còn gì hơn. Vào mùa ruốc lỗ đang có trứng thì ruốc lỗ lại càng được săn lùng. Ruốc lỗ có trứng gọi là ruốc cơm xôi, một đĩa ruốc cơm xôi có khế chua, chuối chát, lá mơ, lá đinh lăng thì tuyệt vời cho một bữa tiệc linh đình.
Vì ruốc lỗ hiếm nên người dân Hạ Long thay thế bằng bạch tuộc con, loại này có sẵn nhưng ăn dai hơn, nhớt nhớt chẳng ngon đúng vị ruốc lỗ. Nếu du khách muốn ăn ruốc lỗ thì phải tìm đến Hoành Bồ, ruốc lỗ Hoành Bồ luộc bằng lá chùn mũn lấy trong rừng và lá ổi chứ không luộc bằng lá dâu da xoan như ở Hòn Gai. Ăn ruốc lỗ ở Hoành Bồ có vị riêng, giòn hơn, ngọt hơn, bùi hơn phải chăng là do lá chùn mũn chưa ai lý giải được nhưng có một điều chắc chắn rằng, đến Hạ Long nhất định nên nếm thử món ruốc lỗ nổi tiếng nơi đây.
Ngân Nhi
