Vườn quốc gia Bái Tử Long nằm trong quần thể Bái Tử Long thuộc huyện Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh. Vườn quốc gia Bái Tử Long bao gồm hệ sinh thái biển, mặt biển chiếm 2/3 diện tích vườn quốc gia. Đây cũng là nơi lưu giữ nhiều giống gen động thực vật quý hiếm được ghi vào danh sánh đỏ quốc gia.
Vườn quốc gia Bái Tử Long có tổng diện tích là 15.783 ha trong đó diện tích rừng chiếm 6,125 ha gồ hơn 40 hòn đảo lớn nhỏ và diện tích mặt biển chiếm 9.650 ha bao gồm mặt nước biển, vũng áng, bãi triều ngập nước.
Trong đó phải kể đến hệ sinh thái đảo Ba Mùn – xã Minh Châu là vùng lõi củ vườn quốc gia. Các loại thực vật sinh sống trong vườn rừng và vùng biển tại khu vực Vườn Quốc gia Bái Tử Long rất đa dạng và phong phú và nhiều loài động thực vật có giá trị cao về bảo vệ nguồn gen.
Theo như kết quả khảo sát vườn quốc gia cho thấy, có trên 178 loài thực vật thủy sinh 132 loài động vật không có xương sống, 119 loài cá, 109 loài san hô trú ngụ và sinh trưởng tại vùng biễn Bãi Triều, Vụng Áng cùng với đó còn có hàng chục loài chim săn mồi như chim ưng, diều hâu, miến điện bìm bịp…
Cấu tạo nên địa chất của vườn quốc gia Bái Tử Long bao gồm những đảo đất bằm xen kẽ với đảo đá như trà ngọc lớn, trà ngọc nhỏ, sâu nậm, đông ma ma, soi nhụ….
Những núi đá vây quanh những thung lũng rộng lớn tạo thành những thung áng, tạo nên một môi trường sống phong phú có nhiều loài động thực vật khác nhau.
Nổi bật nhất chính là thung áng Hang Dơi ở khu vực Cái Lim, thuộc đảo Trà Ngọ Lớn, khu rừng ngập mặn này rộng khoảng 10 ha địa hình của thung áng hang dơi không trực tiếp tiếp xúc với nước biể. Nước biể chảy qua những hang ngầm, khe đá cộng với rãnh nước ngọt chảy từ tren sườn núi tạo nên sự đa dạng của các loài động thực vật như ếch, nhái, sống xen kẽ với những loài nước mặn như tôm, cá sam, ngán….
Phía cuối rừng ngập mặn là hang Dơi, là nơi trú ngụ của hàng triệu con dơi và còn là nơi cứ trú của nhiều động vật khác như dái cá, cáo, cầy…
Đặc biệt ở đây xuất hiện khá nhiều loài khỉ gồm giống khỉ ức trắng lông vàng sống tồn tại tự nhiên ở đây.
Ngoài ra đây còn là khu bảo tồn về cảnh quan thiên nhiên, bảo tồn văn hóa lịch sử với các di chỉ khảo cổ như hang Soi Nhụ, nơi đây đã phát hiện ra người Việt cổ đã sống ở đây khoảng 14 nghìn năm trước.
Ngoài ra nằm trong quần thể Vườn quốc gia Bái Tử Long là xã Minh Châu, một địa danh sở hữu bãi biển tự nhiên cát trắng mịn, có chiều dài khoảng 2 km được nhiều du khách đánh giá là bãi biển đẹp nhất Vịnh Bắc Bộ. Phía trên bãi biển là khu rừng trâm nguyên sinh với diện tích 14ha là địa điểm rất phù hợp với phát triển du lịch sinh thái.
